Sınıf Öğretmenim

Bayezid II

Hüküm: (1481–1512)

Padişahlık öncesi (özgeçmiş, resume):

7 yaşında Amasya sancakbeyi.

Aslında bir esrarkeşmiş, babası ‘uyarınca’ bir başka uca kaymış, kendini sanata, ilme, dine, şiire adar.

Fatih’in ölümünden sonra İstanbul’a ilk varan o olduğu için başa o gelir…

Cem Sultan Olayı:

Fatih öldüğünde, Konya sancağında olan Cem'e kara haber geç ulaşır, duyduğunda İstanbul'a varıp padişahlığını ilan eden, culüs bahşişini vermiş olan Bayezid’i tanımaz, ayaklanır. Nedenleri:

Veraset hakkı var.

Öldürülecek… (Fatih Kanunnamesi)

Cem önde, Bayezid arkada, Anadolu’yu dolaşırlar. Sonunda Cem, Memlüklere sığınır. Memlükler onu Osmanlı’ya karşı bir koz olarak görürler, himaye ederler; ancak kendisine bir ordu vermezler.

Sabırsız Cem, ona hemen yardım etmeye pek istekli olmayan Memlüklüler’den bıkar, Rodos Şovalyeleri’nden kendisini Balkanlara götürmelerini ister. Peki neden Balkanlar?

Balkanlar'daki Heterodox Türkmen'leri devşirmelerin desteklediği Bayezid'e karşı kullanmak.

Ancak şovalyegil sözünü tutmaz, onu Rodos’ta tutsak ederler. Kendisi daha sonra Papa’ya aktarılır.

Cem Sultan, 1495’teki ölümüne kadar sürekli sorun olur. Osmanlı Rodos’a ve Papa’ya vergi öder. Bu olay Bayezid döneminde pasif bir dış politkanın izlenmesinin gerekçelerinden olsa da, 1495’ten sonra da süren durgunluğu açıklamaz…

Cem olayı sonucunda:

İtalya fetihleri durur.

Memlüklüler ile Osmanlıların arası açılır.

Boğdan Seferi (1484)

Haraçgüzar Boğdan voyvodası haraçgüzar olmamaya karar verilince sefere çıkılır. Başarılıdr.

Belgrad Seferi (1492)

Amaç Belgrad’ı almaktır, ama Sofya alınıp oradan geri dönülür.

Osmanlı vs. Lehistan (1498)

Boğdan bölgesinde bir Leh-Osmanlı nüfuz savaşı yaşanmaktadır…

Bir akıncı seferidir, başarı elde edilir. Başarılıdır.

Osmanlı vs. Memlük

Neden bu kavga?

Görünür nedenler:

Osmanlı’nın Çukurova’ya akın yapması.

Memlüklerin hac yollarını iyi idare edememesi.

Asıl nedenler:

Ticaret yolları.

1491 yılına kadar çatışılır. Sonunda Memlüklüler barış ister. Fazla toprak el değiştirmez.

Osmanlı X Venedik:

Koron alınır, Mora tümüyle Osmanlı egemenliğindedir artık

Küçük savaşlar ardından – Akıncı baskısı sağolsun – bir İstanbul Anlaşması imzalanır.

Anadolu:

Karamanoğulları’na son verilir.

Denizler:

Bu dönemde ana Osmanlı tersaneleri Gelibolu ve Kasımpaşa’dır. Ancak, aynı zamanda bu dönemde yarı yasal korsanlar Ege’de ortaya çıkar. (Hızır Reis, Oruç Reis, Turgut Reis) Bu korsanlar:

İspanya'yı Cezayir sahil kesiminden atarlar,

Resmi görevlerde bulunurlar,

Yabancı gemileri taciz ederler.

Denizcilik gelişir.

1492’de İspanya’dan Arap ve Yahudiler alınarak Osmanlı topraklarına getirilir.

Yahudiler Tıp bilgisi getirir, Matbaa'yı kullanır (Müslamanlar ancak yüzyıllar sonra kullanmaya başlayacaktır), Ticarette önemli yerlere gelirler.

Bu arada İran’da….

Safevi Devleti, Akkoyunlular’ı yıkarak oluşur.

Osmanlı ile ticari ve dini anlaşmazlıklar baş gösterir.

Safevilerin Anadolu’dan Şii’liği güçlendirmek emelleri Şahkulu ayaklanmasını tetikler.

Heterodox Türkmenlere Ali figürünün etrafında propaganda yaparlar.